Doanh nhân Phạm Hồng Điệp với triết lý “kinh doanh trên đất phải trả lại cho đất”

Là chủ đầu tư các khu công nghiệp sinh thái, theo ông như thế nào được gọi là một khu công nghiệp có mối liên kết cộng sinh?

Doanh nhân Phạm Hồng Điệp

Doanh nhân Phạm Hồng Điệp: Nam Cầu Kiền là khu công nghiệp sinh thái đầu tiên tại Việt Nam hoàn toàn mang dấu ấn bản địa được kết hợp hài hòa giữa bảo vệ môi trường và hệ sinh thái kinh tế tuần hoàn. Chúng tôi đang xây dựng một tầm nhìn với ba vòng tuần hoàn: Vòng một là mô hình cộng sinh trong khu công nghiệp (vòng lõi). Vòng hai là cộng sinh với cộng đồng dân cư xung quanh vùng dự án. Vòng ba là xây dựng mô hình cộng sinh vùng (ví dụ các khu công nghiệp tại Hải Phòng xây dựng mô hình cộng sinh). Chuỗi cộng sinh này giúp Shinec thực hiện được sứ mệnh của mình là: “Kinh doanh trên đất, phải trả lại cho đất”, đồng thời thực hiện được chiến lược phát triển bền vững, với tầm nhìn vượt 200 năm.

Đối với Chuỗi cộng sinh trong KCN: Tại Nam Cầu Kiền có 3 chuỗi cộng sinh công nghiệp theo mô hình kinh tế tuần hoàn, gồm: Ngành luyện kim – cơ khí; nhựa và các sản phẩm từ nhựa; phụ trợ điện – điện tử. Ví dụ, trước đây sản xuất thép thành phẩm, xỉ thép phải mang xử lý, đơn vị sản xuất phải trả 5 triệu đồng/tấn xỉ thép cho đơn vị xử lý kia thì nay bán thu về được 5 triệu đồng.

Nguồn nước thải cũng vậy, khi thu gom về nhà máy xử lý nước thải tập trung trong KCN rồi tái tạo lại thành nước sinh hoạt; nuôi các loài thủy sản, thủy sinh; dùng tưới cây, rửa các trang thiết bị, dụng cụ trong các nhà máy KCN; rửa đường, làm mát lò hơi, phòng cháy, chữa cháy. Chúng tôi đang hợp tác với một doanh nghiệp Hà Lan chuyên cung cấp các công nghệ lọc nước tiên tiến nhất hiện nay để lọc nước thải bằng công nghệ Nano, tái sử dụng cho mục đích công nghiệp.

Với quy trình khép kín và sản xuất tuần hoàn này, tất cả những thứ bỏ đi trước đây giờ đều có giá trị, đều là nguyên liệu quan trọng, tăng thêm doanh thu cho doanh nghiệp. Nhiều nhà đầu tư nước ngoài đã coi KCN sinh thái Nam Cầu Kiền là môi trường lý tưởng để đầu tư, sản xuất, kinh doanh.

Đối với chuỗi cộng sinh với cộng đồng dân cư:

Công ty đã thực hiện trách nhiệm các nghĩa vụ trong chuyển đổi cơ cấu sử dụng đất của người dân để trở thành đất phục vụ cho dự án KCN với các hoạt động như đền bù tiền đất nông nghiệp cho người nông dân đầy đủ, an sinh xã hội với việc tạo sinh kế thông qua tuyển dụng người địa phương làm việc tại khu công nghiệp, cũng như thu mua các sản phẩm nông nghiệp từ nhân dân, khuyến khích người dân trong độ tuổi trưởng thành tham gia các hoạt động sản xuất kinh doanh dịch vụ phục vụ trong KCN.

Cụ thể, khi bắt tay xây dựng KCN Nam Cầu Kiền, Shinec đã có những khảo sát về nguồn nhân lực (tháng 8/2007) tại gần 19.000 hộ gia đình có đất thu hồi cho dự án, trong đó 74% là hộ làm nông nghiệp. Dự án đề ra mục tiêu đầu tiên là giải quyết bài toán thu nhập cho các gia đình để đảm bảo việc làm và thu nhập, chống đói nghèo.

Phương án được đưa ra là nhận những lao động phù hợp vào Công ty làm việc. Phương án thứ 2 là tập hợp dự án phát triển vùng đệm nông nghiệp nhằm tạo điều kiện cho người dân các xã bị thu hồi đất phát triển trồng trọt, chăn nuôi hộ gia đình và hình thành các mô hình trang trại, nhằm đảm bảo lợi ích bền vững giữa khu công nghiệp và nông dân xung quanh. Shinec đã thực hiện chuyển giao khoa học công nghệ, kiểm soát chất lượng và cuối cùng là thu mua lại cho người dân để phục vụ nhu cầu thực phẩm lớn tại Khu công nghiệp Nam Cầu Kiền.

Đối với chuỗi cộng sinh vùng:

Trong tương lai, KCN Nam Cầu Kiền có tiềm năng phát triển kinh tế tuần hoàn ở cấp vùng, bởi những định hướng mở rộng và xây dựng KCN tại các địa phương khác, như Quảng Ninh, Gia Lai, Hậu Giang, Khánh Hòa…Thêm nữa, Shinec còn có cách tiếp cận không giới hạn ở phạm vi một không gian hay một hệ thống kinh tế nhất định, trong đó tập trung theo nhóm ngành, sản phẩm hoặc nguyên vật liệu. Thực tế hoạt động sản xuất công nghiệp tại KCN Nam Cầu Kiền đang thực hiện theo phương pháp này và tạo nên vòng tròn cộng sinh công nghiệp đối với các ngành nghề chủ lực.

Theo ông văn hóa doanh nghiệp có mối quan hệ và vai trò gì trong liên kết này?

Doanh nhân Phạm Hồng Điệp: Tại Shinec, chúng tôi luôn coi văn hoá là trục xuyên tâm của sự tồn vong doanh nghiệp. Nếu không có một nền tảng văn hoá rõ nét và định hướng đúng đắn, doanh nghiệp sẽ thật khó có sự tồn tại bền vững và trở thành một tập thể gắn kết với những khối óc, trái tim nhiệt huyết. Vì chúng tôi luôn tâm niệm trong kinh doanh phải lấy chữ “Tâm” làm kim chỉ nam để định hướng mọi hoạt động, kinh doanh của mình. Đó cũng là lý do mà vì sao chúng tôi lựa chọn kinh doanh trên đất phải trả lại cho đất, muốn tạo dựng những KCN, những cụm công nghiệp mang lại niềm hạnh phúc cho mọi người năm trong các chuỗi cộng sinh mà chúng tôi đang và sẽ thực hiện.

Xây dựng văn hóa doanh nghiệp là quá trình lâu dài và được quyết định bởi người lãnh đạo, ở vào thời điểm hiện tại, soi chiếu vào tình hình phát triển đất nước và nền kinh tế thị trường theo ông thì để xây dựng văn hóa doanh nghiệp thì các doanh nghiệp Việt cần gì?

Doanh nhân Phạm Hồng Điệp: Theo tôi, đó là cần phải xác định được sứ mệnh của doanh nghiệp mình là gì, xác định được mong muốn cốt lõi của người chủ doanh nghiệp. Và quan trọng, mong muốn, sứ mệnh đó phải vì quốc gia, dân tộc, phải hướng đến sự thịnh vượng chung, phải làm lợi cho quốc gia, cho cộng đồng, trong đó đã bao hàm cái lợi của chính ta rồi. Nếu không như thế, chúng ta sẽ không thể quy tụ được người tài có cùng chung trí hướng để phát triển doanh nghiệp. Và sau cùng, doanh nghiệp sẽ bị đào thải. Những bài học này, tôi nghĩ chúng ta đã được thấy rất nhiều.

Tại Shinec văn hóa doanh nghiệp được xây dựng như thế nào?

Doanh nhân Phạm Hồng Điệp: Shinec tin rằng văn hóa kinh doanh lấy chữ “Tâm” làm đầu là văn hoá kinh doanh có đạo đức và là nền tảng của sự phát triển bền vững. Từ văn hoá kinh doanh trung thực và có đạo đức, chúng tôi đã xây dựng nên văn hoá doanh nghiệp riêng của chính mình.

Shinec đã có gần 23 năm xây dựng và phát triển trên nhiều lĩnh vực, từ công nghiệp tàu thuỷ, đến phát triển và kinh doanh hạ tầng Khu công nghiệp. Dù trong lĩnh vực sản xuất kinh doanh nào, Shinec cũng đều luôn lấy yếu tố đặt lợi ích của đối tác, bạn hàng lên hàng đầu. Nhờ đó, Shinec đã đạt được nhiều bước tiến lớn, đặc biệt là trong lĩnh lực đầu tư và kinh doanh hạ tầng.

Tại Shinec, việc đặt lợi ích của đối tác, bạn hàng còn phải được lồng ghép với lợi ích của Quốc gia, dân tộc. Do đó, ngay từ khi bắt tay xây dựng KCN đầu tiên của Shinec là KCN Nam Cầu Kiền tại Hải Phòng, chúng tôi đã muốn xây dựng nơi đây thành mô hình điểm, thành KCN sinh thái kiểu mẫu phát triển theo mô hình kinh tế tuần hoàn.

Mới đây, chúng tôi đã thực hiện và công bố báo cáo ESG về phát triển bền vững. Thông qua việc tham gia báo cáo ESG và thúc đẩy phát triển bền vững, Shinec không chỉ đặt mình vào vị trí cạnh tranh mạnh mẽ trên thị trường, mà còn định hình được hình ảnh và thương hiệu của mình như một doanh nghiệp tiên phong và chịu trách nhiệm trong xã hội.

Tại Shinec, phong trào học tập và nghiên cứu khoa học cũng được đẩy mạnh thông qua sáng kiến Câu lạc Eco Nam Cầu Kiền, với 2 nhóm hoạt động chính. Một nhóm là ECO gồm các chủ doanh nghiệp và một là Eco gồm các kỹ sư môi trường của doanh nghiệp. Thông qua sự sinh hoạt của các câu lạc bộ này, chúng tôi truyền đạt thông tin, kiến thức, quy định pháp luật trong bảo vệ môi trường để thay đổi dần ý thức của các doanh nghiệp với nội dung này. Đối với nhóm kỹ sư, họ sẽ giao lưu cùng với nhau để trao đổi về công nghệ sản xuất sao cho tiết kiện được nước, năng lượng, giảm phát thải…

Công ty cũng thường xuyên tổ chức các khoá đào tạo cho người lao động về chuyên môn và công tác quản trị để nâng cao năng lực của người lao động. Thường xuyên tạo ra các phong trào thi đua lao động sôi nổi để khích lệ tinh thần lao động, và đạt được những thành tích nổi bật trong hoạt động đầu tư, sản xuất, kinh doanh.

Shinec cũng thường xuyên hợp tác với các đối tác nước ngoài nên người lao động của Shinec có điều kiện được cọ xát, thử sức trong môi trường làm việc quốc tế, được làm việc với đối tác nước ngoài, qua đó nâng cao trình độ chuyên môn rất nhanh.

Và không chỉ với Shinec, chúng tôi còn lan toả tinh thần, văn hoá kinh doanh, văn hoá doanh nghiệp này tới hệ sinh thái các doanh nghiệp trong KCN Nam Cầu Kiền và trong các Khu, cụm công nghiệp khác trong cả nước mà Shinec đang đầu tư. Câu lạc bộ doanh nhân Eco Nam Cầu Kiền bao gồm các chủ đầu tư, giám đốc các doanh nghiệp tôi đã chia sẻ ở trên còn là sân chơi bình đẳng, hiểu biết và hỗ trợ nhau vượt qua khó khăn. Các doanh nghiệp trong Câu lạc bộ này đã cùng chia sẻ nguồn nhân lực, từ đó tạo ra mối quan hệ cộng sinh giữa các doanh nghiệp trong Khu công nghiệp.

Nhờ văn hoá kinh doanh lấy sự tử tế và trung thực làm hàng đầu, cùng văn hoá doanh nghiệp lấy chữ “Tâm” làm cốt lõi, Shinec đã giữ chân những nhân sự tài năng, cũng như các đối tác lớn, góp phần tạo nên sự phát triển lâu dài của toàn công ty.

Ngoài việc chú trọng xây dựng giá trị phẩm chất, giá trị gia tăng cho người lao động, KCN Nam Cầu Kiền còn đặc biệt chú trọng xây dựng các công trình văn hoá mang tính biểu tượng và không gian cảnh quan sinh thái để các thế hệ người lao động, các đoàn khách tham quan học tập, học sinh các trường THPT, sinh viên đại học, các lớp đào tạo CEO, CFO, thạc sĩ… đến học tập, nghiên cứu. Môi trường đó sẽ thôi thúc họ tham gia vào lực lượng lao động, làm giàu cho đất nước và đáp ứng nhu cầu sáng tạo và hưởng thụ văn hóa, nghệ thuật, vui chơi giải trí tại các KCN.

Những người đã tới KCN Nam Cầu Kiền chắc chắn sẽ rất ấn tượng với Tổ hợp không gian Đại tướng Võ Nguyên Giáp, lấy tư tưởng “dĩ công vi thượng” của Hồ Chủ tịch đặt lợi ích chung lên trên hết, tất cả vì nước, vì dân. Ở đây cụ thể là vì người lao động và tư tưởng xây dựng kinh tế gắn chặt với bảo vệ môi trường của Đại tướng làm cách giáo dục cho thế hệ trẻ luôn biết khát khao làm giàu để phát triển bền vững.

Trân trọng cảm ơn ông về những chia sẻ thú vị.