VHDN – Được sinh ra và lớn lên trên quê hương nổi danh với nghề cói Kim Sơn tỉnh Ninh Bình. Chị Trần Thuỳ Nhi (SN 1989) cùng với chồng đã tiếp quản lại công việc kinh doanh của gia đình là sản xuất các sản phẩm thủ công mỹ nghệ từ cây cói.
Bằng niềm đam mê sáng tạo và sự nhạy bén trong đầu tư kinh doanh, nắm bắt thị hiếu tiêu dùng, nhiều năm qua công ty Cói Việt của chị Thuỳ Nhi đã tạo nên thương hiệu ngành nghề thủ công mỹ nghệ ưu tín trong nước và vươn tầm ra thị trường nhiều nước khác.
Câu chuyện của chị Nhi là nguồn cảm hứng mạnh mẽ cho thế hệ trẻ muốn khởi nghiệp với ngành nghề truyền thống, là minh chứng cho việc khi có đam mê và quyết tâm, mọi giá trị văn hóa có thể vươn xa, bảo tồn và phát triển bền vững.
Nhân dịp đầu xuân năm mới, Kỳ Văn hoá Doanh nhân số Tết 2025 đã có dịp trò chuyện với nữ doanh nhân sinh năm Kỷ Tỵ về quá trình gây dựng, sáng tạo đưa sản phẩm truyền thống làng nghề cói Kim Sơn không chỉ giữ được bản sắc mà còn trở thành niềm tự hào của quê hương Ninh Bình trên trường quốc tế.
PV: Chào chị! Là người con của mảnh đất Kim Sơn, Ninh Bình, dường như hình ảnh cây cói đã gắn bó với chị ngay từ khi được sinh ra. Xin chị hãy chia sẻ đôi chút về những trải nghiệm của mình trong việc lựa chọn phát triển ngành nghề đặc trưng của quê hương?
Trần Thuỳ Nhi: Tôi được sinh ra tại miền quê có nghề truyền thống mỹ nghệ lâu đời. Từ nhỏ đã được ngửi mùi cói, lớn lên được tiếp xúc với cói nhưng tôi lại có ước mơ trở thành người giáo viên. Sau khi tốt nghiệp Trường Đại học Sư phạm Nghệ thuật Trung ương, năm 2012 tôi được về công tác tại Trường Tiểu học Hùng Tiến, huyện Kim Sơn, dạy môn nhạc kiêm Tổng phụ trách của trường. Là giáo viên dạy nhạc, thường xuyên được tiếp xúc với những nét văn hóa độc đáo của nhiều vùng miền, tôi luôn trăn trở, nghĩ đến việc tạo nên những sản phẩm cói truyền thống của quê hương theo hướng mới, độc đáo, sáng tạo. Thêm việc gia đình tôi luôn ấp ủ tạo nên một cơ sở sản xuất chuyên nghiệp các sản phẩm từ cói độc đáo, góp phần giữ gìn, phát huy truyền thống làng nghề theo hướng đi hoàn toàn mới.
Nối tiếp truyền thống gia đình, 2 vợ chồng tôi đã mạnh dạn thành lập công ty TNHH Vina Handicrafts – Cói Việt năm 2015 với công việc ban đầu là sản xuất và kinh doanh các sản phẩm thủ công mỹ nghệ truyền thống. Sau nhiều lần cọ xát thương trường, nhận thấy công việc này nếu cứ đi theo lối mòn sẽ giống như những cơ sở sản xuất khác thì sản phẩm rất khó cạnh tranh. Chính vì thế năm 2018, công ty quyết định chuyển hướng sản xuất kinh doanh, tập trung vào việc nghiên cứu, sáng tạo, cho ra đời những sản phẩm mới mang tính độc quyền dựa trên nền tảng được tạo dựng từ nghề truyền thống quê hương, chúng tôi xác định phải sản xuất các mặt hàng độc, lạ, sáng tạo để đáp ứng nhu cầu của khách hàng.
Từ tình yêu với cói chính là động lực để tôi đam mê với lửa nghề và vững vàng với lựa chọn gắn bó đưa Cói Việt đi xa hơn.
PV: Theo số liệu của Bộ Công thương, thủ công mỹ nghệ luôn nằm trong nhóm 10 mặt hàng xuất khẩu có kim ngạch lớn nhất Việt Nam. Và hiện nước ta có rất nhiều làng nghề truyền thống. Vậy theo chị, đâu mới là yếu tố sống còn, quyết định rất nhiều đến việc tồn tại và phát triển của công ty?
Trần Thuỳ Nhi: Được đầu tư mở rộng từ năm 2015, công ty TNHH Vina Handicrafts có diện tích hơn 4000m2, chuyên sản xuất các sản phẩm trang trí, đồ lưu niệm như túi xách, thảm cói, bình hoa, gương, đồ dùng thân thiện với môi trường từ cói, bèo bồng.
Với cách đi riêng, năm 2019 Công ty Cói Việt đã đầu tư nhà xưởng khép kín, hiện đại trên diện tích gần 4.000 m2 tại xóm 12, xã Quang Thiện. Từ việc tuyển chọn nguyên liệu đầu vào, thiết kế mẫu mã, sản xuất thủ công, hấp sấy… đều được thực hiện khép kín, do đó chất lượng sản phẩm luôn được kiểm soát chặt chẽ, được khách hàng tin tưởng.
Mặc dù là cơ sở sản xuất sinh sau đẻ muộn so với nhiều cơ sở trên địa bàn, nhưng do tìm được hướng đi riêng, tập trung vào các sản phẩm thủ công mỹ nghệ phục vụ du lịch, xuất khẩu, các sản phẩm trang trí nội thất nên lượng khách hàng hợp tác với Công ty Cói Việt ngày càng nhiều hơn. “Xác định hướng đi của công ty là tạo ra các sản phẩm độc đáo, nên việc sáng tạo ra các mẫu mã mới là yếu tố sống còn, quyết định rất nhiều đến việc tồn tại và phát triển của công ty. Do đó tôi thường xuyên cập nhật những xu hướng thời trang mới của thế giới cũng như các phong cách trang trí nội thất mới để kịp thời cho ra đời những sản phẩm phù hợp. Hiện thế mạnh của công ty là sản xuất các mặt hàng thời trang, trang trí nội thất như túi cói, túi lục bình, mũ, giỏ xách, khung gương, khung ảnh, bàn, ghế lục bình.
Ngoài thị trường trong nước như Huế, Đà Nẵng, Hội An, Sài Gòn…vv, sản phẩm của công ty chủ yếu xuất bán đi 20 nước trên thế giới, các thị trường giàu tiềm năng tại Châu Á (Hàn, Nhật), Châu Âu ( Bỉ, Úc…vv). Hiện tại, công ty sản xuất ổn định, mỗi tháng xuất bán 10 container hàng, doanh thu mỗi năm vài chục tỷ đồng, tạo công ăn việc làm cho gần trăm lao động địa phương với mức thu nhập từ 6-15 triệu đồng/ tháng.
PV: Được biết, bên cạnh các hoạt động sản xuất, công ty Cói Việt còn có những phong trào kết nối với các hoạt động khuyến khích cho thế hệ trẻ đầu tư và khởi nghiệp với các ngành nghề sản phẩm thủ công mỹ nghệ. Chị có thể chia sẻ về những hoạt động này của công ty được không ạ?
Trần Thuỳ Nhi: Để nghề truyền thống của quê hương luôn phát triển bền vững, công ty TNHH Vina Handicrafts luôn chú trọng công tác đào tạo nghề cho thế hệ trẻ và tham gia tích cực vào các phong trào của Hội Doanh nhân trẻ tỉnh, Câu lạc bộ Đầu tư và Khởi nghiệp, kết nối những thanh niên cùng hoài bão, góp phần đưa các sản phẩm thủ công mỹ nghệ truyền thống của Kim Sơn, Ninh Bình ngày càng vươn xa.
Với những thành công trong việc khẳng định thương hiệu và chỗ đứng trên thị trường, Công ty Cói Việt đã được nhiêu cấp, ngành ghi nhận như UBND tỉnh Ninh Bình chứng nhận sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu xuất sắc cấp tỉnh năm 2021; Giải A cuộc thi mẫu sản phẩm thủ công mỹ nghệ tỉnh Ninh Bình năm 2021… đến nay Công ty có 2 sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP 4 sao, góp sức hoàn thành một trong các tiêu chí để huyện đạt Kim Sơn đạt chuẩn nông thôn mớinăm 2022. Năm 2022,2023, 2024 Công ty được Ủy ban nhân dân Huyện tặng Giấy khen vì có thành tích xuất sắc trong lĩnh vực tiểu thủ công nghiệp; năm 2023 tặng Giấy khen vì thành tích xuất sắc trong công tác xây dựng xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao trên địa bàn xã Quang Thiện và nhiều phần thưởng, của các cấp, các ngành.
Với sự tìm tòi học hỏi, không ngại thay đổi để chiếm lĩnh được thị trường khó tính, không phải cạnh tranh về giá cả và nâng cao giá trị sản phẩm lên một tầm cao mới, Công ty đã góp phần giải quyết việc làm cho người dân lúc nông nhàn. Năm 2023, tổng doanh thu của Công ty là 33 tỷ đồng, nộp ngân sách nhà nước 1 tỷ 500 triệu đồng .
Không chỉ phát triển doanh nghiệp, mở rộng quy mô sản xuất, công ty còn ý thức được trách nhiệm của mình trong việc duy trì và phát triển nghề truyền thống của địa phương. Năm 2023, 2024, công ty chúng tôi đã phối hợp với Trung tâm Học tập Cộng đồng xã Quang Thiện đào tạo nhiều lao động trẻ, tay nghề giỏi, hướng dẫn chuyển giao khoa học kỹ thuật cho học viên. Điển hình là chương trình Chuyên đề cấp tỉnh “Phát triển nghề thủ công truyền thống huyện Kim Sơn” tại nhà văn hóa xã Quang Thiện do Sở Giáo dục và Đào tạo Ninh Bình phối hợp với Phòng Giáo dục huyện Kim Sơn và Trung tâm học tập cộng đồng xã Quang Thiện tổ chức. Nhờ làm tốt công tác tuyên truyền, vận động, nhân dân đồng tình hưởng ứng, tham gia phổ biến kỹ thuật, phát triển nghề thủ công truyền thống, góp phần nâng cao thu nhập, cải thiện cuộc sống cho người dân.
Tôi mong rằng với tâm huyết của mình và sự giúp đỡ của các ban ngành, trong thời gian sắp tới Cói Việt sẽ tiếp tục được đóng góp, đồng hành cùng các chương trình an sinh xã hội, phát huy nội lực, tinh thần sáng tạo, thực hiện tốt phương châm “Doanh nghiệp phụng sự xã hội”, chung sức xây dựng quê hương.
PV: Thật là thú vị khi năm 2025 cũng là năm linh vật của chị Nhi. Xin chị chia sẻ một vài điều về ước mong trong năm Ất Tỵ tới và đôi điều nhắn nhủ với lớp trẻ trên hành trình dấn thân khởi nghiệp?
Trần Thuỳ Nhi: Năm Ất Tỵ có ý nghĩa rất đặc biệt với tôi, không chỉ vì đó là năm tuổi, mà còn bởi tôi cảm nhận đây là một thời điểm để thay đổi, sáng tạo, và bứt phá. Tôi mong rằng năm mới sẽ mang lại thật nhiều cơ hội, không chỉ cho bản thân mà còn cho doanh nghiệp và cộng đồng của chúng tôi. Tôi hy vọng nghề thủ công mỹ nghệ, đặc biệt là nghề cói truyền thống của quê hương, sẽ ngày càng phát triển mạnh mẽ hơn, có chỗ đứng vững chắc trên thị trường trong nước và quốc tế.
Với các bạn trẻ đang trên hành trình khởi nghiệp, tôi muốn nhắn nhủ rằng: Đừng sợ thất bại, hãy dấn thân và kiên định với con đường mà mình đã chọn. Khởi nghiệp luôn đi kèm với thách thức, nhưng nếu bạn biết tận dụng những giá trị truyền thống, kết hợp với sự sáng tạo và công nghệ hiện đại, bạn sẽ tạo nên sự khác biệt. Đặc biệt, hãy học cách làm việc với đam mê và đặt trái tim vào từng sản phẩm hoặc dự án mà mình thực hiện, bởi đó chính là cách bạn xây dựng thương hiệu cá nhân và tạo giá trị bền vững.
Cuối cùng, tôi tin rằng thành công không đến từ sự vội vã, mà từ sự kiên nhẫn, học hỏi, và trân trọng những điều xung quanh. Năm mới, tôi mong tất cả các bạn trẻ luôn giữ tinh thần dám nghĩ, dám làm, và dám cống hiến.
Thực hiện: Thi Huyền
Ngày 29-11-2024, chị Trần Thuỳ Nhi được vinh danh trong lễ trao giải Lương Định Của lần thứ 19. Đây là sự công nhận xứng đáng cho những đóng góp của chị vào sự phát triển của cộng đồng và ngành nông nghiệp trong hành trình nâng tầm cói Việt làm giàu cho quê hương, đất nước.
