VHDN – Kiến trúc sư (KTS) Ngô Viết Nam Sơn được biết đến nhiều là con trai của kiến trúc sư Ngô Viết Thụ – người châu Á duy nhất giành được giải thưởng Khôi nguyên La Mã (Grand Prix de Rome) của nước Pháp vào năm 1955, và cũng là người Á Châu đầu tiên trở thành hội viên danh dự của Viện Kiến trúc Hoa Kỳ (AIA).
KTS Ngô Viết Nam Sơn tốt nghiệp chuyên ngành Quy hoạch và Kiến trúc tại Mỹ, với văn bằng Tiến sĩ tại Đại Học Washington, và Thạc sĩ tại Đại Học California ở Berkeley. Ông cũng là một người nổi tiếng trong giới kiến trúc Việt Nam và thế giới. KTS có định hình phong cách riêng và tự thấy có rất nhiều tư tưởng ông học tập từ người cha của mình.
Với trên 30 năm kinh nghiệm quốc tế về tư vấn thiết kế, quy hoạch kiến trúc tại châu Á và Bắc Mỹ, KTS Ngô Viết Nam Sơn từng tham gia quy hoạch và thiết kế nhiều dự án lớn như Khu đô thị mới Nam Sài Gòn, Khu đô thị Bắc Hà Nội, Quy hoạch Đô thị mới Filinvest và nhà ga sân bay quốc tế Aquino (Philippines), Phố Đông và hai bờ sông Hoàng Phố (Thượng Hải, Trung Quốc), Thành phố Kyoto Thế kỷ 21 (Nhật Bản), Dự án phát triển Le Havre (Montreal, Canada)…
Kỳ Văn hoá Doanh nhân số tháng này vinh dự được phỏng vấn ông liên quan đến nội dung: “Chiến lược phát triển ngành xây dựng Việt Nam – Thời cơ và thách thức”
Kiến trúc sư Ngô Viết Nam Sơn
PV: Thưa ông! Ông có nhận xét đánh giá như thế nào về tổng quan ngành xây dựng Việt Nam hiện nay?
KTS Ngô Viết Nam Sơn: Tổng quan ngành xây dựng Việt Nam đang trong cái giai đoạn suy thoái, khó khăn chung tạm thời về kinh tế. Còn một phần là do ảnh hưởng của hậu dịch covid thì điều này tác động đến toàn cầu chứ cũng không riêng nước ta. Nền kinh tế bị ảnh hưởng khiến cho ngành xây dựng bị trì trệ. Đó cũng là thách thức để chúng ta có thể tận dụng thời cơ này để nghiên cứu những chiến lược cũng như những định hướng để phát triển cho tương lai.
Bởi vì, nói một cách công tâm thì hiện giờ Việt Nam đang có khá nhiều tiềm năng. Đó là nhu cầu về diện tích nhà ở của nước ta còn rất là cao, chưa đáp ứng đủ cho người dân. Bên cạnh đó, cơ hội để phát triển đội ngũ kỹ sư xây dựng chất lượng nước nhà ngày càng được nâng cao. Xây dựng Việt Nam có nhiều tiềm năng vươn mình ra thế giới. Cơ hội của chúng ta bây giờ giống như Hàn Quốc những thập niên 70 và 80 trong khi các nước trong khu vực như Campuchia, Lào hay Trung Quốc, Myanmar, thậm chí là Dubai thì nhu cầu hợp tác xây dựng của họ đang rất là lớn. Nhưng chúng ta muốn vươn ra quốc tế thì tất nhiên phải có sự chuẩn bị bài bản từ việc ký hợp đồng cho đến việc đảm bảo tài chính, đảm bảo kỹ thuật vv…mọi thứ đều phải theo luật chơi quốc tế.
Bên cạnh cơ hội thì nguy cơ và thách thức cũng không hề nhỏ. Do vậy, các doanh nghiệp xây dựng buộc phải tôi luyện nội lực thực sự để nâng tầm chất lượng dịch vụ cùng sự hỗ trợ của chính phủ để vươn tầm ra thế giới.
PV: Hiện nay ở các nước phương Tây, nhu cầu quy hoạch xây dựng đã tương đối bão hòa, vì dân số không tăng nhiều. Nhưng ở Việt Nam và những nước dân số trẻ thì chúng ta choáng ngợp với tốc độ phát triển đô thị chóng mặt. Tuy nhiên, cần có hướng đi tốt để phát triển vượt bậc một cách bền vững. Dưới góc độ của một chuyên gia trong ngành về quy hoạch kiến trúc đô thị, ông có có thể góp sức, góp ý cho lãnh đạo, đầu tư…?
KTS Ngô Viết Nam Sơn: Trong vài chục năm qua, quy hoạch đô thị ở Việt Nam tăng với mức độ chóng mặt. Nhưng điều này kéo theo nguy cơ lớn tiềm ẩn là mình chỉ lo xây dựng sàn diện tích ở và diện tích dịch vụ thương mại mà thiếu sự phát triển bền vững. Hiện trạng này lại đang là xu hướng bao trùm cả nước chứ không riêng gì các thành phố lớn như: Hà Nội hay TP. HCM.
Phải làm sao cân đối giữa phát triển các công trình mới với việc chỉnh trang bảo tồn di sản, giá trị của thiên nhiên, giá trị của môi trường sống. Phát triển cơ sở hạ tầng phải tôn thêm chất lượng cuộc sống, bảo vệ môi trường, tự nhiên chứ không đơn thuần là xây bất chấp. Tại một số thành phố lớn mới quy hoạch gần đây, chúng ta đã phải trả giá bởi những hành động sai lầm của mình như: kẹt xe, ô nhiễm, ngập lụt, sạt lở vv…
PV: Trong đề án chiến lược phát triển ngành xây dựng giai đoạn 2030-2045 của Chính phủ với mục đích đưa ngành công nghiệp xây dựng trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của đất nước. Ông có đề xuất gì trong việc này để phát triển ngành xây dựng Việt Nam?
KTS Ngô Viết Nam Sơn: Với đề án chiến lược này chúng ta phải nêu bật được những định hướng mang tính đặc thù của Việt Nam. Ở trong hoàn cảnh của nước ta hiện giờ buộc phải nắm bắt các cơ hội lớn, những cơ hội mang tầm quốc gia, đưa Việt Nam phát triển ngành công nghiệp xây dựng đậm đà bản sắc dân tộc. Thứ nhất: cần có sự chuẩn hoá; chuẩn hoá trong toàn bộ cách thức triển khai về quy trình, về thiết kế, về chất lượng, về bảo hành vv…trong các dự án, công trình xây dựng. Thứ hai là điều này phải được đồng bộ trên cả nước. Lấy một ví dụ điển hình, hiện giờ trên toàn quốc có thể nói là Tập đoàn Sơn Hải là đơn vị duy nhất đang thực hiện làm đường cao tốc mà họ dám bảo hành mười năm. Việc thứ ba là phát triển xây dựng nhà ở xã hội giá rẻ trong tương lai gần, đây cũng là cơ hội cho ngành công nghiệp bởi trước hết tại Việt Nam thôi, chúng ta cũng thấy nhu cầu này là rất lớn. Các kiến trúc sư cần có sự hợp tác với các kỹ sư nghiên cứu sáng tạo ra những nhà mẫu lắp ghép giá rẻ đáp ứng các tiêu chí của thị trường. Thứ 4, vấn đề nhà ở tự xây, “Do It Yourself – Tự mình làm”, vấn đề này ở một số nước phát triển như Mỹ, Canada vv…nó trở nên phổ biến, người tiêu dùng sẽ đến các trung tâm thương mại bán những sản phẩm xây dựng mà nhà sản xuất đã có những tiêu chuẩn tính toán cụ thể, người tiêu dùng tới đó mua về nhà tự sửa chữa, lắp ráp. Ở nước ta thì hình thức này chưa có, thường chúng ta sẽ tự đi mua các vật tư là các sản phẩm thô và thuê thợ để thực hiện. Đây cũng được coi là cơ hội cho ngành xây dựng nước mình có thể đưa vào khai thác trong tương lai gần.
PV: Hiện ông có chia sẻ thêm điều gì đang băn khoăn, trăn trở liên quan đến các quy hoạch kiến trúc đô thị nói riêng hay ngành xây dựng nói chung không ạ?
KTS Ngô Viết Nam Sơn: Với tôi thì vấn đề đầu tiên tôi luôn băn khoăn đối với quy hoạch đô thị đó là sự phát triển bền vững, bảo tồn và phát triển.
Thêm nữa, trăn trở lớn hơn đó chính là các vấn đề cần nâng cao hợp tác liên kết vùng trong phát triển ngành xây dựng. Xây dựng dự án, xây dựng các đường vành đai nối 4-5 tỉnh thành thì sự hợp tác như thế nào để cho hiệu quả. Nếu cứ mỗi tỉnh thành làm một kiểu thì làm sao chúng ta có được cái quy chuẩn chung. Khi có sự hợp tác liên kết vùng tốt thì sự hiệu quả về logistics, điều này sẽ làm giảm giá thành và tăng hiệu quả cho nền kinh tế; hỗ trợ thiết thực cho ngành kinh tế. Bên cạnh đó, khi triển khai logistics về mặt xây dựng thì những tài nguyên ở các tỉnh thành khác nhau sẽ cùng hợp tác để tạo hiệu quả một cách cao nhất.
Tôi cũng lấy làm vui khi mà gần đây thì vấn đề này đã được nhà nước quan tâm lưu ý, nên chúng ta cũng hy vọng sự liên kết vùng ngày càng sâu và mạnh mẽ trong tương lai sẽ tạo ra tác động lớn trong việc phát triển kinh tế đô thị nước nhà.
PV: Xin cảm ơn những chia sẻ của KTS Ngô Viết Nam Sơn. Kính chúc ông thật nhiều sức khoẻ và thành công!
Thực hiện: Long Châu
