VHDN – Nghị quyết số 41-NQ/TW của Bộ Chính trị mở ra một giai đoạn phát triển mạnh mẽ nối tiếp của doanh nhân, góp phần xây dựng đội ngũ doanh nhân lớn mạnh, góp sức tiên phong thực hiện mục tiêu và khát vọng đưa nước ta trở thành quốc gia phát triển, thu nhập cao vào năm 2045. Sáng kiến Chiến lược phát triển Việt Nam của Hội đồng nghiên cứu Chính sách và Phát triển thương hiệu Hội doanh nhân trẻ Việt Nam phát động cùng các đối tác nhằm phát triển hệ sinh thái nghiên cứu và truyền thông chính sách, huy động và sử dụng tối đa nguồn lực và trí tuệ tập thể Khoa học và doanh nhân, thu hút công dân và các nguồn lực xã hội tham gia đồng hành hợp tác thiết kế chính sách, góp phần kiến tạo moi trường kinh doanh thuận lợi nhất cho doanh nhân doanh nghiệp. Trên thế giới, hình thức phối hợp công tư, khoa học – doanh nhân tham gia thiết kế chính sách và kiến tạo môi trường kinh doanh đã được chứng minh là có hiệu quả, đặt ra yêu cầu cần có các mô hình phù hợp để tăng cường sự tham gia của cộng đồng doanh nhân trong quá trình phát triển đất nước.
Ngày nay, các giám đốc điều hành và các công ty ở mọi quy mô đang phải đối mặt với thách thức từ nền kinh tế toàn cầu với tính cạnh tranh ngày một cao. Trong khi nhiều doanh nghiệp đã có nhiều sáng kiến khác nhau để tiếp tục tăng trưởng doanh thu doanh nghiệp và giá trị cổ đông, một số doanh nghiệp đã khám phá ra giá trị chiến lược của các việc liên kết theo Hội, hiệp hội ngành hàng, lĩnh vực và tham gia tranh tài, khẳng định thương hiệu Việt qua các giải thưởng doanh nghiệp, doanh nhân thế giới.
Hãy cùng trò chuyện với bà Nguyễn Thy Nga, chủ tịch Hội đồng nghiên cứu chính sách và Phát triển thương hiệu Hội doanh nhân trẻ Việt Nam, cố vấn và Điều phối viên quốc gia cho giải thưởng Quốc tế Stevie Awards để có thể hiểu hơn về liên kết chính sách, phát triển thương hiệu và Giải thưởng doanh nghiệp mang đến nhiều lợi ích giúp tăng cường hiệu suất doanh nghiệp từ đối nội đến đối ngoại ra sao.
Bà Nguyễn Thy Nga, Viện trưởng Viện Quản trị chính sách và chiến lược phát triển, Chủ tịch Hội đồng Nghiên cứu chính sách Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam, cố vấn và Điều phối viên quốc gia cho giải thưởng Quốc tế Stevie Awards
PV: Thưa bà, có thể nói nét quan trọng của thương hiệu quốc gia Việt Nam là cấu trúc doanh nghiệp, trong đó doanh nghiệp là trung tâm, có thế hệ doanh nhân mới đủ sức đại diện cho Việt Nam tiến lên dẫn đầu tiên phong, sáng tạo. Bà đánh giá thế nào về vấn đề xây dựng thương hiệu của các doanh nghiệp Việt Nam?
Bà Nguyễn Thy Nga: Cả thập kỉ qua, chúng ta đã có rất nhiều chương trình của Chính phủ bộ ngành về đẩy mạnh thương hiệu Quốc gia: Tự hào Hàng Việt, người Việt Nam ưu tiên dùng Hàng Việt Nam, Chương trình Vietnam Value, chiến lược xây dựng hình ảnh Việt Nam là một quốc gia có uy tín về hàng hóa và dịch vụ với chất lượng cao, tăng niềm tự hào và sức hấp dẫn của đất nước và con người Việt Nam, góp phần thúc đẩy phát triển ngoại thương và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Tuy nhiên, các hoạt động của Chính phủ chỉ là bà đỡ, thúc đẩy hệ thống, còn để tạo nên giá trị Thương hiệu Việt trên trường Quốc tế, các doanh nghiệp vẫn đang và sẽ phải tự vận động nhiều.
Việt Nam chúng ta đã có nhiều doanh nghiệp có thương hiệu phát triển thị trường Quốc tế và tạo tiếng vang nhất định, thi thoảng lại có nhiều doanh nghiệp có chiến lược phát triển hình ảnh nổi bật, khích lệ doanh nghiệp Việt về việc phát triển hình ảnh thương hiệu, nâng cao hình ảnh Việt Nam, như gần đây Vingroup đã thúc đẩy thương hiệu Vinfast, xuất hiện trên Quảng trường thời đại, niêm yết trên thị trường chứng khoán Nasdaq…
Thương hiệu là giá trị tài sản vô hình của doanh nghiệp, nhưng chưa được các doanh nghiệp Việt Nam quan tâm đúng mức, mà vẫn có xu hướng thiên về giá trị tài sản hữu hình. Trong những khảo sát mà chúng tôi thực hiện, tỉ lệ doanh nghiệp chú trọng đến xây dựng và phát triển thương hiệu vẫn chưa đạt đến 30%, và có sự chênh lệch rất nhiều trong định vị hình ảnh và phát triển thương hiệu giữa doanh nghiệp sản xuất và doanh nghiệp thương mại, nói theo một cách nói nôm na là doanh nghiệp sản xuất Việt xây dựng thương hiệu theo cách ăn no rồi mới đến ăn ngon. Doanh nghiệp tạo ra sản phẩm, tạo ra thị trường trước, sau khi có thị trường, có nguồn doanh thu nhất định rồi thì doanh nghiệp Việt dành một phần doanh thu cho chi phí phát triển và quảng bá thương hiệu, và con số này rất ít ỏi.
PV: Đánh giá của bà đối với vấn đề thương hiệu của các doanh nghiệp nhỏ và vừa? Sự liên kết của doanh nghiệp với các Hiệp hội ngành hàng sẽ phát triển thương hiệu Việt như thế nào?
Bà Nguyễn Thy Nga: Vấn đề xây dựng thương hiệu đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa hiện nay không mấy dễ dàng, bởi trong bối cảnh ngày càng hội nhập sâu vào nền kinh tế thế giới, trước sức ép cạnh tranh của các doanh nghiệp nước ngoài, doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam phải đối diện với không ít khó khăn, rào cản. Hầu hết các nhà quản trị doanh nghiệp và những người làm marketing Việt Nam đều hiểu rõ vai trò cạnh tranh của việc xây dựng hình ảnh thương hiệu mạnh. Nhưng nguồn lực phát triển thương hiệu phần lớn chỉ có ở các doanh nghiệp lớn. Các doanh nghiệp lớn hiểu rất sâu về vấn đề xây dựng thương hiệu trong khi các doanh nghiệp cỡ nhỏ gần như chưa chú trọng, dù có thời điểm, họ sẵn sàng chi rất nhiều, lên tới 50% doanh thu cho quảng cáo ngắn hạn.
Tôi nghĩ hướng đi xây dựng thương hiệu cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ hiện nay có nhiều vấn đề cần giải quyết, trước hết là vai trò của các hiệp hội, ngành hàng cần được đẩy mạnh để bảo vệ thương hiệu quốc gia. Cần có sự gắn kết giữa các cơ quan nhà nước với doanh nghiệp và quan trọng cần có được sự ủng hộ từ chính người tiêu dùng Việt. Thứ hai, với sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo trong thập kỷ vừa qua, việc ứng dụng công nghệ trong việc xây dựng thương hiệu Việt như phát triển doanh nghiệp công nghệ, gia tăng tốc độ chuyển đổi số trong các lĩnh vực kinh doanh ngành hàng, … là một hành động cần thiết.
Thêm một vấn đề nữa, có nhiều lĩnh vực hàng Việt mất lợi thế khi xuất khẩu thô, không có thương hiệu, như cà phê, tiêu, điều… có đến 90% xuất thô, làm cho sản phẩm Việt mất dần vị thế, không xây dựng được thương hiệu, giá trị thương mại thì vô cùng thấp. Chúng ta có thể thấy rằng là để phát triển thương hiệu mạnh thì thời gian không hề ngắn và cần một nguồn lực đầu tư vô cùng dài. Cần chú trọng ngay từ ban đầu, khi chúng ta bắt đầu xây dựng và phát triển sản phẩm thì cũng phải song song với quá trình về việc xây dựng thương hiệu và có thể có rất nhiều doanh nghiệp đã để ý đến việc phát triển thương hiệu và đăng ký tại Việt Nam và thị trường quốc tế.
Cốt lõi của doanh nghiệp là thị trường và sản phẩm, dịch vụ. Doanh nghiệp cần có sự sáng tạo với sản phẩm của mình và dành hết tâm huyết để có sản phẩm dịch vụ chất lượng đến tay người tiêu dùng vì cho dù thương hiệu có dùng quảng bá đến đâu đều thì cũng có thế mất bất kỳ lúc nào nếu người tiêu dùng quay lưng vì chất lượng không thích ứng và cải tiến. Việc kiểm soát chất lượng sản phẩm cũng đang đặt ra vấn đề lớn cho xây dựng thương hiệu.
PV: Bà từng đoạt giải thưởng Phụ nữ Kinh doanh Quốc tế và đồng thời cũng được mời làm Cố vấn và điều phối viên Quốc gia của Stevie Awards. Việc tham gia những giải thưởng thế giới sẽ giúp doanh nhân doanh nghiệp của chúng ta có những cơ hội ra sao? Màu cờ sắc áo của Tổ quốc sẽ được khẳng định và lan toả như thế nào?
Bà Nguyễn Thy Nga: Ra đời từ năm 2002 đến nay, Stevie Awards được biết đến như một giải thưởng thường niên có uy tín nhất toàn cầu dành cho cộng đồng doanh nghiệp. Giải thưởng đánh giá và đề cao yếu tố sáng tạo, đổi mới – chủ đề cấp thiết của mọi doanh nghiệp trong thời đại công nghiệp 4.0 – trong việc hình thành, điều hành, phát triển của một tổ chức, doanh nghiệp nhằm tôn vinh và ghi nhận những thành tựu và đóng góp tích cực của các tổ chức và cá nhân trên toàn thế giới. Khi bạn được công nhận bởi hội đồng giám khảo có chuyên môn cao và mạng lưới liên kết Quốc tế, cơ hội thị trường mới cũng sẽ đến nhiều hơn. Chỉ thêm một lần thương hiệu được xướng tên tại một nơi, mà ở thị trường đó đang chưa quen thuộc với người dân Việt Nam, đang chưa quen thuộc với doanh nghiệp Việt Nam và đang chưa dùng sản phẩm của Việt Nam đều là cơ hội cho doanh nghiệp, doanh nhân Việt. Khi đó thương hiệu của bạn tạo nên một sự tò mò, tạo nên một sự ghi nhớ, thêm động lực thúc đẩy đối tác tìm kiếm đến Việt Nam và sản phẩm thương hiệu Việt Nam nhiều hơn. Vì vậy những chương trình, những giải thưởng, hay bất cứ một hoạt động nào, từ nghiên cứu khoa học, từ nghệ thuật, văn hóa đều có những cái điểm chạm như thế, để quảng bá hình ảnh Việt Nam đến với thế giới.
Giải thưởng dù lớn hay nhỏ cũng chỉ là một hình thức, quan trọng doanh nghiệp Việt có những sản phẩm và dịch vụ cốt lỗi, giải thưởng như thể một phương tiện truyền thông cho mọi người biết đến thương hiệu VIệt nhiều hơn. Khi tôi nhận giải thưởng và nhận được mạng lưới cố vấn cũng như đối tác rộng khắp, và nhiều hơn tôi kì vọng, tôi cũng mong muốn nhiều hơn nữa doanh nhân trẻ nhận được giải thưởng quốc tế, đặc biệt là thế hệ trẻ, những bạn trẻ gen Z và gen Y, thật sự tài năng và tâm huyết có thể mở rộng thị trường cho sản phẩm VIệt Nam.
PV: Ngược lại, thế mạnh thương hiệu quốc gia chính là bệ đỡ để các doanh nghiệp đưa thương hiệu ra thế giới. Theo bà, cần có định hướng, chiến lược cụ thể nào để Việt Nam có những thương hiệu lớn giống như Hàn Quốc có Samsung, Nhật Bản có Honda…?
Bà Nguyễn Thy Nga: Chắc chắn là sự hỗ trợ từ Chính Phủ, hẳn chúng ta đều biết đến những câu chuyện như Hàn Quốc đã dành những ưu đãi đặc biệt nào cho những “con cưng” của mình như Sam Sung, Huyndai,.. và tương tự Nhật Bản cũng làm với Honda.
Ở nước ta, “Chương trình thương hiệu quốc gia” được Chính phủ phê duyệt xây dựng và quảng bá hình ảnh Việt Nam thông qua hàng hóa, dịch vụ gắn với giá trị: “Chất lượng – đổi mới, sáng tạo – Năng lực tiên phong”, đồng thời tạo uy tín, nâng cao sức cạnh tranh cho doanh nghiệp Việt Nam trên thị trường quốc tế. Nhà nước đang hoàn thiện chính sách hỗ trợ tập đoàn doanh nghiệp xây dựng và phát triển thương hiệu, nhất là tạo chỗ đứng trên thị trường thế giới để không chỉ gia tăng nhanh chóng quan hệ thương mại và đầu tư, mà còn tham gia đầu thầu quốc tế những dự án quy mô lớn mà hiện nay nhiều tập đoàn kinh tế nước ta đủ sức thực hiện.
Không chỉ nhận những hỗ trợ từ góc độ của Chính phủ, những doanh nghiệp phát triển đều đang tự đặt mình ở vị trí trung tâm. Hiện nay, các hiệp hội ngành hàng cũng đã có nhiều chiến lược nâng đỡ doanh nghiệp Việt, phát triển thương hiệu Việt, với những hoạt động xúc tiến thương mại mẽ. Ngay như Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam, với nền tảng 30 năm hình thành và phát triển, cũng đã thúc đẩy được mạng lưới liên kết chặt chẽ, không ngừng hỗ trợ các doanh nghiệp thành viên mở rộng thị trường mới trong khu vực và trên thế giới, các doanh nghiệp chủ động liên kết theo cụm theo vùng, theo ngành nghề lĩnh vực. Để đạt được thành quả, doanh nghiệp và doanh nhân luôn cần đổi mới sáng tạo và phát triển không ngừng, năng lực và tầm nhìn quyết định cơ hội. Việc Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam thành lập Hội đồng nghiên cứu chính sách và phát triển thương hiệu Doanh nhân trẻ Việt Nam, đã cho thấy tầm nhìn tiên phong của Hội về thúc đẩy doanh nhân góp ý xây dựng chính sách Quốc gia, các doanh nhân cùng nhau đóng góp ý kiến xây dựng chính sách, liên kết chặt chẽ để có những góp ý và phản biện xã hội có giá trị, cùng nhau chia sẻ học hỏi để nâng cao năng lực lãnh đạo của doanh nhân, chèo lái con thuyền doanh nghiệp năng động, mạnh mẽ và nhiều thành tựu hơn trong tiến trình hội nhập.
PV: Xin cám ơn những chia sẻ của bà! Chúc bà sức khoẻ, thành công và hạnh phúc!
Thực hiện: Thúy Quỳnh & Bùi Thanh
Bà Nguyễn Thy Nga, Viện trưởng Viện Quản trị Chính sách và Chiến lược phát triển, Chủ tịch Hội đồng nghiên cứu chính sách và phát triển thương hiệu Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam. Năm 2020 bà được giải Phụ nữ Kinh doanh của Stevie Awards với mô hình liên kết phát triển Vietnam Startup Ecosystem và sáng kiến phát triển mạng lưới Chuyên gia toàn cầu V-startups ra đời tại Chương trình Quốc gia về Hệ sinh thái khởi nghiệp Đổi mới sáng tạo Quốc gia 2018, cùng trong năm bà Nguyễn Thy Nga cũng được mời làm Cố vấn và điều phối viên Quốc gia của Stevie Awards tại Việt Nam cho đến nay.
